مغازه مشهدی حسین لطیفی  را بیاد داری در خیابان منتهی به میدان و مسجد ، خرماهای زاهدی و پیت های بیست لیتری نفت با جهاز مخصوص که چوبی بود و بر روی الاغ سوار می کردحمل می شد ،تخمه آفتابگردان و شیرینی های رنگارنگ وقلم بسته شده به نخ و آویزان به تیر چوبی مغازه و خنده های ملیح آن مرد مهربان و با اعتقاد ،با کلاه حنایی رنگ مخصوص خودش . همسایه اش ( حبیب آقا) را فراموش نکرده ایم وقتی داستان لنبک آبکش را در دبستان می خواندیم یاد تلاش های او برای آب رسانی به خانه ها می افتادیم مردی با اخلاق نیکو ، خوش برخورد  وهمسر سیده اش که دارای روحی بزرگ بود. فکر می کنم بیشتر مردم روستا از زحمات مشهدی حبییب  بهره برده اند ،چون  آب رسانی برای تانکر آب ها ، کاهگل پشت بام ها ، باغچه های پر گل و ریحان حیاط خانه ها ، خمیر کردن و پخت نان را آبرسانی کرده است و بر گردن همه حقی دارد.

همسایه او محمد آقا و همسرش خدیجه خانم که درب منزلشان روبروی درب مسجد بود محمد آقا مرد تلاش بود حتی تا پایان زندگی ، صدای او وقتی مدیریت حمام را به عهده داشت برای استحمام کنندگان باعث دلگرمی و مسرّت بود همسر مومنه اش واقعا مقید به مسایل شرعی و آگاه به مسایل رساله ای بودو از مریدان دایمی مراسمات مسجد و نماز مغرب و عشا در مسجد آن هم اول وقت نماز( در گذشته هنگام نماز مغرب و نماز صبح نماز ها به جز ایام رمضان بعد از ادای اذان به فرادا اقامه می شد و صبح ها فقط آقایان بودند ولی غروب تعدادی خان نیز پشت پرده به نماز می آمدند به مسجد).

کفش های باغبانی و عادی بیشتر به صورت ناپلونی امروزی بود(چارق) و از چرم دوخته می شدو سایر کفش ها نیز اگر گالش نبودند و کفش مدل امروزی و چرمی بودند، نیاز به تعمیر داشت و این کار توسط مومن خدایی بنام قاسم عشرتی انجام می شد در واقع اکثر ساکنین در ایام عید و اول بهار و اول زمستان نیازمند او بودند تا کفش را وصله وپینه کند بعد ها مدیریت حمام را به عهده داشت ، وقتی پیرمردان بیکار بودند دایم کنار بساط او می نشستند و کفش دوختن او را تماشا می کردند و زمانی که مدیریت حمام را به عهده گرفت آتش دان حمام را مدتی با لاستیک کهنه گرم می کرد تا مازوت آماده بهره برداری شود و شعله ور .

هر چند این مرد زحمت کش بزرگواربه همراه همسر محترمه اش این محل را مدتی اداره می کرد برای اولین بار برای زیبایی محل رخت کن از مشمع های رنگی (آبی و قرمز ) استفاده کردند .

-بی تعارفان

بی آلایشی و بدون تعارف بودن و نداشتن حسادت در بین مردم آن روزگار زمانی نمود پیدا می کرد که در منزل برای مصرف ماهیانه نان می پختند و به اکثر همسایه ها نان تازه می فرستاند یا موقع چیدن میوه ها ی درختی و بوته ای، با این که اکثر دارای باغ بودند ولی مقداری به نام نوبرانه یا چینش بهاری یا پاییزی به رهگزران مسیر باغات و همسایگان خانه تحفه می دادند .در این ارتباط نمی توان خانواده ای را به عنوان شاخص مطرح کرد چون همه اینگونه بودند ولی به عنوان نمونه مرحوم  عبدالرحیم طربخواه  بود که سبد کوچکی داشت  که ظهر و عصر موقع برگشتن از باغ داخل آن را پر میوه می کرد و روی آن را با برگ مو تزیین می نمود و در مسیر عبور خود هیچ کودک و نوجوان و پیری را از محتویات آن بی نصیب نمی کرد نمی دانم چه برکت خداوندی در آن بود که محتویات آن تمام نمی شد و باغش نیز مثل سایر باغات همیشه آباد و سرسبز بود بگذر یم از اینکه امروزه تمام باغات به دلیل کمبود آب زراعی به زمین های بایر تبدیل شده اند. خداوند به ابدیت رفتگان این روایت را با انبیا و اولیا محشور و زندگان را عاقبت به خیر و موفق به دارد.

برادران قاضی  که خانواده ای محترم و با ادب و میهمان نواز بودند بیشتر در تابستان ها به روستا می آمدند ولی مستور ه عمه ( به دلیل مهربان بودن و تحمل اذیت های من ، وی را عمه خود می دانم و به به همین نام نیز صدا می زدم) در اکثر ایام متحمل شلوغی های من می شد و اکثر اوقات را به خانه آنها می رفتم تا ضمن بازی مورد پذیرایی نیز قرار بگیرم تنها نبودم بلکه تعدادی از بچه های هم سن و سال هم با من بودند و چه سر و صدایی می شد و عمه در موقع دعوا های کودکانه چه مدیریت زیبایی داشت . هنوز هم کلمات محبت آمیز او در گوشم نجوا می کنند ( شما دوستید ، فامیلید ، عزیز ید ، همدیگر را ماچ کنید  یک ماچ هم به عمه بدهید تا اختلاف ها تمام شود، فدایتان شوم ، قربون اون عمه گفتن  شما) اما حیف که بی ادبی و مشکلات روزگار باعث خجلت من شده و حالی از او نپرسیده ام.

- خانواده پور عبداله

مرحوم رستمعلی پور عبداله را به یاد دارم با آن کلاه لبه جلوگرد  که هنگام ساخت منازل با استفاده از گل سفت شده یا خشت ، ماله خاصی داشت که بر سر چوبی بسته شده بود تا بتواند گل به آن سختی را صاف کند و اینکه هرکس از محل بنایی او رد می شد می گفت اوستا خدا پدر و مادرت را بیامرزد واقعا کارت خیلی خوب است ما که راضی هستیم .ولی سنم چندان اجازه مصاحبت  با او را نمی دهد اما نشستن او در مسجد نزدیک دیوار شرقی و بخاری چوبی را به خاطر دارم . همسرش که او هم خانم متدین و زرنگ بود ضمن انجام امور خانه ، در ایام پاییز و شب های پاییزی همانند دیگران  برای تهیه آذوقه زمستانی با همسایه ها مشارکت می کرد و سیگاری  در چوب سیگاری می زد و شروع به تعریف خاطرات می نمود اصلا نمی دانستیم چند ساعت از شب گذشته چون خوش صحبت می کرد و کلام ها را به کمال ادا می نمود و یک موقع متوجه می شدیم که روی دستاس بلغور یا کنار زیرانداز کندم و بادام خوابمان برده و بعضا هم که صحبت گل می انداخت و ما تحمل بی خوابی را نداشتیم اگر در منزل ما تشریف داشت می گفت بردارید به روید در منزل ما راحت بخوابید و اگر در منزل آنها بودیم می گفت وردار وردار بروید در طبقه بالا بخوابید خاطرات و داستان های خنده داری می گفت و من اصرار می کردم که فلان خاطره را دوباره تکرار کن ولی حیف که در بین صحبت خوابم می برد. هرگز اختلافی بین او و همسایگان بوجود نمی آمد و سماورزغالیش همیشه روبراه بود برای خود و میهمان.وقتی از مسافرت تبریز بر میگشت تقریبا اولین کسی بودم که خودم را به او می رساند تا از اخبار جدید خبر دار شوم و او نیز می گفت بالام حوصله ایله ، ایندی .

                      بیک بابا

کربلایی احد چاووشی هم با آن اولاغ کوچک خود وقتی از صحرا برمی گشت بعد از پیاده کردن بار ، روی سکوی جلوی درشان می نشست وبا رهگذران سلام و علیک می کرد نوه هایش را جمع می کرد دورش و خوش می گذراند مورد احترام طایفه و اهل محل بود در سمت شرقی داخل مسجد می نشست و نظم دهنده امور کودکان وجوانان بود . وقتی به کسی تذکر می داد یا دستور ی صادر می کرد تا نظم مسجد برقرار باشد و بعضا نیز روحانی بالای منبر می گفت کربلا احمد عمو یک تذکری بدهید ، همه ساکت می شدند و نظم تا پایان جلسه برقرار . پدر ها از اینکه فرزندشان توسط وی مورد تذکر قرار گرفته بودند ناراحت نمی شدند ، مسافرت هایی هم به تبریز می کرد وبعد از چند روز شیرینی های شکلاتی همراه می آورد ، وقتی پشت بام می رفتیم وچیزی به امانت یا تحفه بین دو خانواده رد وبدل می شد سفارش به مراقبت از احتمال سقوط از بلندی می داد ، شبهای چهارشنبه سوری که معمولا سه شب در پشت بام ها آتش روشن می کردیم می آمد و ضمن مراقبت از بچه های هردو خانواده ، مواظب بود تا اتش سوزی به وجود نیاید مرد فهیمی بود چون تا زمانی که او در پشت بام بود خانم ها از پریدن روی آتش خود داری می کردند ولی وقتی اطمینان از ایمنی کار پیدا می کرد پشت بام را ترک می کرد تا زنان و دختران نیز به بازی و تفریح به پردازند.در اول بهار تمام شرکایی که از یک مسیر( جوب) آب آبیاری به باغات  میرساندند را جمع می کرد تا برای بهره وری بیشتر و جلوگیری از پرت آّ ب، همه در یک روز مناطق مشخص شده را لایروبی کنند.                                               بیک بابا

محمد حسین عمو  یک شیرینی قلمی یا شیرنی شمشیری بده یک پنجاه دیناری روی ترازو می انداختم و با تصور اینکه بهترین خرید را کرده ام در کوچه مشغول لیسیدن آن می شدم بعضی از روزها نیز یک شیشه یک لیتری سبز رنگ می بردم و به مبلغ یک ریال (یک لیتر) نفت می خریدم .میدانی این اختلاف مزه و بو از کجا بود . حاج محمد حسین ساعی که صاحب مغازه در همسایگی بود ماهی یک بشگه نفت خریداری می کرد و توسط یک درشکه اسبی از شبستر می آورد و در جلو مغازه میگذاشت و آن را با ظرف های اندازه گیری یک لیتری می فروخت وقتی بشکه بر اثر افتادن از درشکه سوراخ می شد با استفاده از خرما سوراخ های آن را می گرفت ،همه چیز در مغازه داشت از جان آدمیزاد تا شیر مرغ ، به بچه ها سیگار و توتون نمی فروخت . سیکار آن روزگار یکی فتیله پیج ها بودند و توتون و کاغذ آنها جداگانه فروخته می شد و سیگار مدرنی آمده بود به نام اشنوویژه و بعدها سیگار هما چهل تایی و سیگار زر، خرما و کشمش و انواع مایحتاج پخت و پز در آن مغازه یافت می شددر زمستان ها دوتا کرسی داشتند یکی برای خانه و یکی برای مغازه و به نحوی کرسی مغازه تنظیم شده بود که امکان استفاده مشتری را کاملا از بین برده بودو فقط یک طرف آن قابل استفاده برای خودش بود،به کشاورزی هم می پرداخت و در ساعاتی که دانش آموزان تردد داشتند مغازه را صبح باز می کرد و بعدمغازه را بسته و به امورات می رسید. در صورت ضرورت همسرش جنسی را وزن می کرد و تحویل می داد و می گفت وقتی خودش آمد حساب کن،سکوی جلو مغازه محل تجمع عصر گاهی پیرمردان محل بود و صحبت های مختلف وبعضا نیز کودکان در جلو مغازه بازی های محلی ( قندوم قندوم ، گیزلن قاچ، بش داش ،جولیا آدی ، پیل دسته ،آشیق اوینما ،تک قیشلی) را انجام میدادند و اگر دعوایی پیش می آمد بزرگان بچه ها را راهنمایی می کردند. جالب روزی بود که بعضی از این بازی ها روی سکو ی مغازه هنگام نبود صاحب مغازه اتفاق می افتاد و منجر به کنده شدن سکو می شد حاجی می آمد و بازجویی را شروع می کرد که چه کسانی اینجا را کنده اند؟ دیگر چیزی برایشان نخواهم فروخت ،مجبورم بیایم در خانه شان و به پدر و مادرشان سفارش کنم ، بروید جلو خانه خودتان بازی کنید.

.حساب دفتری حاجی به نحوی بود که همه کس حتی دانش آموزان قادر به خواندن آن نبودند چون با استفاده ازحروف بازاری قدیم برای نوشتن استفاده می کرد ولی از نظر حساب و کتاب آدم حسابگر و سالمی بود.خواندن داستان و قصه در شب نشینی ها را من در منزل آنها دیدم و تعریف خاطرات مسافرتی نیز بعد ها به داستان ها و قصه ها اضافه شده بود .

 درخت انجیری هم در حیاط خانه داشتند که مردم از شیره برگ آن برای درمان بعضی از بیماری های پوستی استفا ده می کردند، زیبا ترین خاطرات مربوط به ایام عاشورا بود که صبح زود می رفتیم خانه آنها تا به لباس پوشیدن شمر تماشا کنیم ( البسه و تجهیزات شمر در منزل آنها نگهداری می شد)و همزمان شربت تخم ریحانی بخوریم و لی گریه زنان در محوطه حیاط ، حتی خود کسی را که به عنوان شمر لباس می پوشید( خدا بیامرز تقی عمو اوغلی) را هم به گریه وا می داشت وقتی با سلام و صلوات و ناله های جانسوز شمر از خانه خارج می شد به سمت گورستان روستا می رفت تا سرپرستی اسراء را که بیشتر زنان و کودکان بودند وچادر و مقنعه مشکی سر کرده و تخته سه گوشی را به عنوان غل و زنجیر به گردن آویزان کرده بودند به عهده بگیرد مدتی نیز آقا ی رضا کرم زاده این مسئولیت را عهده بود. همگی با عاشوراییان محشور باشند.

مشهدی سوره معروف به وایقانی (نامادری باباپورها)، خانمی با ادب کامل ، حافظ قران و احادیث ، پر حوصله و مهربان با همه ، به عنوان همسایه نمی شود او را معرفی کرد بلکه او را همخانه باید کفت که هر جا می رفت ومی نشست حامل برکات بود و بس . حافظه او به نحوی بود که وقتی از مسجد برمی گشت تمام مطالب را مو به مو تعریف می کرد ، در صحبت هایش بیهوده گویی نبود و در هر فرصتی  اقدام به اصلاح قرایت حمد و سوره خانم ها و بجه می کرد و آموزش قران ، نماز ، اصول دین و فروع دین می داد. مورد احترام تمامی همسایگان ، در امور خیر پیشتاز بودو با هر کسی مصاحبت می نمود واقعا یک آرامش خاصی به مخاطب خود منتقل می نمود.همسرش ( استاد ابوالحسن)در مغازه ای که در کنار درب منزلش بود قاشق چوبی ، پارو ، جغجغه کودکانه از چوب می تراشید و ناصح خوبی بود. یادش به خیر مرحوم باباپور فرزند آنها  مردی بود اهل کار و کاردان ، در جلسات قرانی که شبهای زمستان در مسجد برگذار می شد تحت نام مقابله؛ آموزش قران می داد و از روی بخاری چوبی که بر اثر حرارت رنکی متمایل به زنگ زدگی پیدا کرده بود با استفاده از کچ کلمات قرانی را هجی می نمود و آموزش می داد. در ایام محرم مداحی می کرد . در اول سال نو یک کیسه چرمی در همان مغازه پدری اش برایم می دوخت تا عیدی های خودم را پس انداز کنم . او بانی تعدادی زیادی ساختمان جدید الساخت در روستا بود.از یاد گارهای او هلالی های مسجد بود که در آن روزگار معماران شهری هزینه های گزافی برای ساختن آنها خواسته بودند ولی وی با اندک هزینه ای  هلالی ها ( طاق دیس ها) را به شکل سابق ساخت . فردی متدین بود. از بزرگان شنیده ام که وقتی ژاندارمی برای سربازی بردن وی به مغازه اش مراجعه می کند ضمن قدرت نمایی در خواست رشوه نیز می کند که آقای بابا پور وی را با مشتی بر زمین می اندازد و سلاح ژاندارم را به کمک دیگران از دستش می گیرد و با وصاطت دیگران سلاح  را برگردانده و این امر باعث می شود مدتها  ژاندارم ها در محل حضور نداشته باشند. قران شافی  این مرحومین.

وقتی در خانه یکی از همسایه ها صدای فریاد کودکی بلند می شد و صدا به گوش رخساره خانم همسر سید بزرگوار می رسید به هر نحوی بود این خانم مهربان در آنجا حاضر می شد و با ضامن شدن  و سپردن تعهد از سوی کودکان ، دعوای والدین با فرزندان را خاتمه می داد و عنوان می کرد که دخترم یا پسرم چون من ضامن شده ام آبرویم را نبری و دوباره مرتکب خطا نشوی . او زن متحمل و صبوری بود و از تخصصهای او می توان به شکاندن بادام و مغز کردن آنها  به وسیله میله های آهنی مخصوص( چکش مانند) در شبهای پاییزی ، انجام فرایض دینی  بویزه نماز در اولین وقت ، پایبندی به صیغه خواهری با هرکدام از خانم ها که منعقد می کرد و فرار از غیبت در مورد خواهران صیغه ای خود ، تحمل شداید مختلف و صداقت گفتارش از هر چیزی زیبا تر می نمود. همسایگان را همچون خانواده خود دوست می داشت. رحمت خداوندی بر همه آنان باد وضمانت بهشت بر صفا و ایمان از سوی آن رحیم

                                                                       بیک بابا

تازه از گرمی هوا کاسته شده بود و مصاحبت سید عزیز گل انداخته بود که همسایه دیگر (کربلایی مصیب با همسرش نوش آفرین ) به جمع نشسته در سایه جلودرب خانه اضافه می شدند و گفت و شنود های بزرگان گل می انداخت و تعریف از وضعیت کشاورزی و سربراه نبودن الاغ مشکی  و مسافرت به تبریز شروع می شد و با آمدن زلیخا باجی معروف به حاجی اقا (مادر جلالی ها)،حضور آقایان باید کمرنگ تر می شد چون موقع رسیدگی به امورات دام بود. جمع تبدیل به جمع زنانه می شد خوشبختانه تا زمانی که صحبت ها به مطالب خاص زنانه نرسیده بو د ما را کودک فرض می کردند ولی وقتی چانل مطالب عوض می شد  به هر نحوی باید از صحنه خارجمان می کردند.

حاج آقا واقعا خانم با علم و دنیا دیده ای بود مرتب داروی قرمز رنگی به چشمهای خود می ریخت و با آن سن پیری و قد خمیده تمام امور خود را انجام میداد و مدیریت زنان خانه دار محل را به خوبی مدیریت و نصایح خوبی را برای صیانت خانواده و سازش با همسرانشان  به حاضران می گفت و ساختن گلهای تزیینی آن زمان را ( تزیین پوست گردو به وسیله کاغذ رنگی و سریش و ساختن درختچه و دسته گل مصنوعی و...)به آنها یا د می داد. برای کودکان نیز همانند دایه ای مهربان بود ضمن اینکه مورد احترام همسایگان بود از سوی بستگانش که در محله دیزه بودند مورد تکریم قرار می گرفت ، در عروسی ها مشاور خانواده ها بود و در عزاداری ها  عامل آرامش و تسلی انها.هنگام عصر گاهی که می شد سوال می کرد شام درست کرده اید که شب شوهرتان آمد کرسنه نماند. و خانم ها جواب می دادند بلی شام رو منقل است یا روی اجاق و یا اینکه یکباره می گفتند داش باشیما ایندی کیشی گلر هله شام یوخدی. دینه دو قاج. 

زیبا بود همسایگی با برادران نقابی( مشهدی عباس و کربلایی رضا) هر دو مرد خدا یکی بیشتر در روستا و کار کشاورزی و دیگری بیشتر در تهران  و کار غذا خوری ودر محل به کشاورزی مشغول بودند مشهدی عباس در مسجد به آموزش قران در شبهای مقابله ( قران خوانی) هم مشغول بود و این دو خانواده مورد احترام همسایه ها. شبها که برای شب نشینی به خانه کربلایی رضا نقابی می رفتیم ، همسر پر حوصله و با سلیقه  و مهربانش بعد از پذیرایی  ، صحبت های شیرینی را آغاز می کرد و بیشتر کلمات و جملات او همراه بود با شکر کزاری و سفارش به صبر. چون ساعت خاموش شدن برق های محل مشخص بود او از قبل چراغ گرد سوز را آماده می کرد تا میهمان معذب نشود و از خوردن تنقلات شبانه دست برندارد. آین میهمان نوازی  و بخشندگی از خصایل این خانم محترمه و همسر بزرگوارش بود. حضور خانمی محترم دیگر ی بنام فاطمه سلطان که مسن بود و یک از کار های او حجامت در ایام خاص سال بود گرمی مجلس را بیشتر و صحبت ها را داغتر می کرد.

42-خانواده دمادم

 وقتی از خانه بیرون می آمدی  اولین همسایه که ملاقات می کردی سیدی بود جلیل الشان و خوش سیما(کربلایی سید جواد دمادم) با آن کلاه مخصوص و کت بلند . لذت می بردی از مصاحبت او و دنیا را زیباتر از آنجه بود می دیدی. دارای پاکی نفس خاص ، اذکاری که برای رفع بیمارها و مشکلات می خواند و دربافتن ریسمان از پشم بز مهارت خاصی داشت ،هنوز هم زیبایی چهره اش با آن محاسن گرد بر خاطرم است . آن علم سبز با چوب خیزران که در ایام محرم به همراه داشت و در جلو منبر مسجد بند های آخر سینه زنی را می گفت (کربلاده کاش سو اولایدیم ...) و در جلو دسته سینه زنی حرکت می کرد. در غیر محرم پیشاپیش زایرین خانه خدا و عتبات عالیات  محکم راه می رفت و چاوشی می خواند و با اتمام هر بیت از اشعار همه حاضران صلوات می فرستاند. موقع بارش های خسارت بار در جلو درب منزل صدای اذان  و استغاثه او بلند می شد، در شبهای بلند زمستان هنگام شب نشینی در کنار چراغ نفتی کوچک با در دست داشتن چوب کوچکی داستان ها می گفت . شب چره که عبارت بود از سنجد و مغز بادام و گردو  و زال زالک  می خوردیم و به خاطر اینکه موقع رفت به خانه راحت تر باشیم و ما را به بغل بگیرند خود را در زیر لحاف کرسی به خواب می زدیم . کرامات عجیبه ای که از این سید بزرگوار دیده و شنیده ام ولی به دلیل نداشتن مجوز از اظهار آنها معذورم. به مزاح می فرمود موقع کار کردن من پیرم و تو بچه    موقع خوردن من شیرم و تو شیر بچه.خدایش با رسوالله (ص) محشور فرماید.

یکی از محل های تبادل اخبار هم جنب دیوار غربی میدانی  کنار درخت تنومند بید بود که درون آن درخت نیز به دلیل کهنسالی خالی شده بود و احتمال می دهم قطری حدود یک متر و اندی داشت و محل مذکور معروف به شیطانا بازار بود و مردان غروب ها در آنجا از هر دری سخنی  به میان می آوردند. وقتی هم که روستا برای خود چوپانی داشت و صبح زود گوسفندان محل را در میدان جمع می کرد و برای چرا می برد و هنگام عصر  به روستا بر می گرداند همه در همان شیطانا بازار جمع می شدند تا گوسفندان خود را از گله اصلی جدا کنند.

 این فرصت ها زمان مناسبی برای رد و بدل شدن اخبار محلی بود از هر باب ( آبیاری ، کارگر گیری، وقت درو وکشت و.....اخبارعروسی ها و عزا و اختلافات خانوادگی و سوتی های افراد و شوخی های مردانه).

 مراسم خرافی فال گيري در روستا ی دیزج خلیل علیا

یک هفته مانده به آخر صفر چند خانم همسایه و آشنا ،ضمن صحبت های مختلف، پیگیر مراسم فال اندازی روز پنج شنبه آخر ماه صفر را مطرح و پیگیری می کردند.اول کوزه لعاب دار سبزی را تهیه و پارچه ای بر درب آن بسته و دورش کش می انداختند و مقداری آب داخل آن می ریختند.کوزه را در یک راه هواگیری رو به قبله تنورخانگی (کوله) قرار داده به دوستان اطلاع می دادند که در خانه فلان کس کوزه فال گذاشته ایم اگر حاجتی یا نیتی داری برو ونشان خود را در آن بینداز،هر کس که علاقمند بود یک نشان مانند سنجاق سر، سنگ،کلید، سکه، قفل و....را برده و داخل کوزه می انداخت.عصر روز پنجشنبه آخر ماه صفر همگی در ساعتی جمع شده وکوزه را برداشته ویک کودک رابرای در آوردن تک تک وسایل از کوزه انتخاب می نمودند. هر کس یک بیت شعر یا رباعی می خواند وبچه یکی از اشیاء را از کوزه خارج می کرد.صاحب نشان بر این باور بود که سرنوشت یا نیت او براساس تفسیر آن بیت خواهد بود( بعضی غمگین و بعضی خوشحال می شدند).یک دو نفر از سالخوردگان هم بودند که تفسیر بیت های شعری رابه جمع بیان می کرد.( عده ای علاقه به مشخص کردن نشان خود داشتند و عده ای نشان خود را کتمان می کردند)

هرچند که تمام اینگونه موارد خرافاتی بیش نبود ولیکن زیباتر بود روزهای تابستان سر ظهر که فالبین ها وارد محل می شدند جلو درب هر خانه ای تجمعی می شد و با دادن تخم مرغی و کاسه ای کندم زنان  می خواستند از آیندشان با خبر شوند.چون حضور کوچکترها در آن جمع تقریبا ممنوع بود بچه ها شیطنت می کردند تا از روی کنجکاوی مطالب را بدست آورند                                       

بیک بابا

هنوز صداي اذان و مناجات و هق هق گريه هاي ودعاهاي زيبايش بعد از هر نماز و قرايت قران در گوشم نجوا مي كند .

 خاطرات شجاعانه اي كه از پدرش تعريف مي كرد وخاطره مقابله با منحرفين اخلاقي در دفاع از دختران و زنان محل وهمينطور خاطرات تلخي كه بعد ازمرگ پدرش داشت و ظلم هايي كه از طرف افراد مسئله داردر حق خانواده شده.

هنوز حقايقي را كه  در مورد وجود خداوندي و به حق بودن ائمه معصومين (ع) روايت كرده و ا نتقاداتي كه بر بعضي سخنرانان داشت همه روزه  در گوشم مي پيچد و تذكر مي دهد وخود را در مقابل اطلاعات ناب مذهبي او ناتوان مي يابم .مثل ها و متل هاي اجتماعي و اخلاقي و مذهبي اش را كه ناب ترين تربيت ها بودبه یاد دارم.

گرمي و صفاي تابستان ها با حضور ميهمانان بي غل و غش فاميل در حياط بزرگ خانه مان را فراموش نخواهم كرد چرا كه ياد آور اتحاد فاميلي ؛ نزديكي قلوب به همديگر؛ ساده زيستي وسخاوت و  به ويژه سفره داري پدرم است .

.حمايت هاي او در بين سايرین از انقلاب و رهبر انقلاب زبان زد بود ؛ از دعاهاي هميشگي او درخواست امنيت و صحت  براي اجتماع بود و اين دو عنصر را هديه از سوي خدا ميدانست . چه صفايي داشت زماني كه به مشكل برخورد مي كرديم وبنا به سفارش معصومين (ع) پدر در سر سفره به صورت دسته جمعي دعا مي فرمود و مشكل برطرف مي شد .

 راستي صداي اذان و مناجات  و گريه هاي صدا دار او را هم عصرانش شنيد اند و خاطرات زيبايي عنوان مي كنند. باگذشت سال ها از چند واقعه ؛هنوز مطلعین، مقاومت

پدرم را در مقابل خواسته عده اي كج فهم ( مسجد رو بی اعتقاد)مبني بر تاييد نمودن فساد تعدادي بانوي متدين و محترم را مي ستايند چراكه امضاء او به منزله تاييد قطعي موضوع براي ژاندارمري و دادگاه  وقت و خدشه دار شدن آبروي چندين خانواده محترم و متدين بود ولي مقاومت پدرم همچون پدرش تمام رشته ها و امضاهاي كج فهمان را فاقد اعتبار كرد هرچند كه هم پدر بزرگ و هم پدرم خسارات ناشي از اين مقاومت ها را تحمل نمودند. شبهایی که در مسجد محل با هم می خوابیدیم و از محل دیده بانی  پنجره مسجد ، که ابتکار خودش بود تردد های مشکوکی را مشاهده می کرد ولی حفظ اسرار می کرد . محترمانه  و در خلوت به نفر نصیحت می کرد و درخواست می نمود برای چند ریالی آرامش و امنیت محل را به هم نزند. پدرم بیشتر برای نظارت بر امور در نزدیک یا داخل چای خانه مسجد می نشست ولی در روز های عاشورا روی نرده کفش کن نشستن او به عنوان احترام به عزادران حسینی بودو بس.

صداقت و عزت نفس و بلندی روحش و داستان های  تاریخی درون سینه اش برایم هنوز هم بی مانند است . رحمت خداوندي بر اجدادمان از حضرت آدم تا به امروز.