حمام روستای دیزج خلیل علیا  دارای تاریخ طولانی ( بیش از سی صد سال)است.

حمام به صورت زیر زمینی ودارای کنبد هایی با روشنایی خاص و محل کفش کن

، رخت کن جداگانه با آّب نما یا حوض کوچک ، محل ویژه شستشوی پا و

اتاق های ویژه نظافت موهای زاید، گرم خانه برای شستشوی

عمومی و دوش های انفرادی بود.(خزینه را من ندیدم یا به

حالت رویا بخاطر دارم) ، آتش دان دربیرون از حمام. آب

مصرفی آن بوسیله لوله های سفالی مستقم و قبل

از خروجی چشمه آ ب کاریزو بهداشتی تامین

می شد .فاضلآب به طور زیر زمینی  در فاصله  مناسبی 

 معروف به گنداب منتقل و دفن می گردد. گنبد های حمام دارای

منفذ های روشنایی از سنگ مرمر شفاف بودند که بعد ها شیشه جای

آنها را گرفت. بعد برق آمد.هرچند این حمام به صورت اجاره در اختیار افراد

مختلف قرار می گرفت و هرکس بر اساس سلیقه خود تزیناتی بر آن می افزود

و اکثر مردم از حوله و قطیفه (لنگ) و کیسه و صابون شخصی استفاده می کردند

ولی چند لنگ بطور امانی در حمام وجود داشت.داخل حمام دلاک یا کیسه کش برای آقایان

و بانوان وجود داشت که هر دلاک یا کیسه کش برای خود روش های خاصی را دنبال می کردو هزینه

جداگانه دریافت می نمود و فرد تازه وارد از روی ادب برروی حاضرین یک سطل آّ گرم می ریخت.

. چنانچه کسی وسایلی کم می اورد از حمام تامین می شد ولی بعد از ورود دستور های

بهداشتی ، استفاده از این وسایل به صورت عمومی نیز قطع گردید. حمام دارای سه

برنامه خاص( ساعاتی برای خانم ها و ساعاتی برای مردان و شب ها به صورت

خصوصی )بود. شادترین زمان این حمام مربوط به زمان اختصاص  عروس

یا داماد و همراهان  محسوب می شود، چون صدای ساز و نوا از حمام

بلند ، شیرینی و شربت  برقرار، موقع رفت و برگشتن عروس و

دامادبه حمام: نوازندها با صدای دایره و ساز عروس و داماد

و همراهانشان رامسرور می کردند .هزینه نگهداری

سالیانه حمام توسط عموم مردم تامین می شد. کسان زیادی 

 مدیریت  حمام را به عهده داشتند که در اینجا نیازی به  اوردن اسامی

انها نیست . این حمام سال هاست مورد استفاده قرار نمی گیرد و مطالعه

برای بهره برداری فرهنگی به طور سینه به سینه مطرح است.

                                                صادق

هرگونه بهره برداری با قید منبع بلامانع است